Outside the Box: қазақстандық дәрігерлер ауыр жүрек ауруларын емдеу үшін инновациялық технологияны қолданудың жаңа әдістерін ойлап тапты

2022 жылдың жазында Жүрек Орталығының дәрігерлері әдеттен тыс жағдайға тап болды: клиникаға бірден екі операцияны жасауды қажет ететін ауыр патологиясы бар 34 жастағы пациент түсті. Пациентке LVAD деп аталатын «жасанды жүректі» орнатудан басқа, болашақта тромбоздың немесе қақпақшаның дисфункциясының даму қаупін азайту үшін бұрын орнатылған механикалық қақпақшаны биологиялық материал қақпақшасына ауыстыру қажет болды. Мұндай операциялар бұрын Жүрек Орталығында сәтті жасалған, бірақ бұл жағдайда пациент өте ауыр жағдайда болды және жүректің уақытша тоқтатуын қажет ететін ұзақ екі сатылы операцияға төтеп бере алмау қаупі өте жоғары болды.

Дәрігерлердің алдында операция кезінде жүректің тоқтап қалу ұзақтығын мүмкіндігінше азайту міндеті тұрды.

Бұл мәселені шешудің стандартты емес идеясы кардиохирургияның аралас саласынан – интервенциялық кардиологиядан (аз инвазивті кардиология) келді. TAVI технологиясын қолдану туралы шешім қабылданды, бірақ бұрын еш жерде қолданылмаған мүлдем басқа тәсілмен…

TAVI туралы.

2012 жылдан бастап Жүрек Орталығында аорталық қақпақшаны транскатетерлік имплантациялаудың инновациялық технологиясы (Transcatheter Aortic Valve Implantation – TAVI) енгізілді. Бұл зақымдалған қақпақшаны ауыстырудың аз инвазивті әдісі. Жүрек-өкпе аппараты қолданылатын ашық операциядан айырмашылығы, аорта қақпақшасын транскатетерлік имплантациялау жұмыс істейтін жүрекке көп жағдайда кеуде қуысын ашпай-ақ феморальды артерия арқылы қол жеткізіледі. Бұл оңалту кезеңін айтарлықтай қысқартады.

Бұл әдіс екі жағдайда қолданылады: қақпақшаның кальцинациясы кезінде (қақпақшаның негізінде кальций жиналып, қақпақша жармаларының еркін ашылуы мен жабылуын шектейді; мұнда кальцинация транскатетер қақпашаны бекіту үшін тірек ретінде әрекет етеді) немесе бұрын имплантацияланған биологиялық қақпашаның қызметі бұзылған кезде (қолданыстағы қақпашаның қаңқасына жаңасы орнатылады – «қақпақша қақпақшаға» деп аталатын әдіс).

Бастапқыда қақпақшаны ауыстырудың бұл әдісі операция кезінде де, одан кейін де асқынулардың даму қаупіне байланысты ашық жүрекке операция жасауға қарсы жастағы пациенттерде қолданылған. Алайда, соңғы жылдары TAVI технологиясы өзін «ашық әдіске» ең қауіпсіз балама ретінде сәтті көрсетті, сондықтан осы әдісті қолдануға арналған көрсеткіштер тізімі кеңейіп келеді.

Бұл технология транскатетер арқылы, яғни тамырлы жолмен қолданылады. Дегенмен, Жүрек Орталығының дәрігерлері қақпақшаны дәстүрлі түрде тігу уақытын қысқарту үшін ашық операция кезінде осы әдісті қолдану идеясын ойлап тапты.

Жоғарыда айтылғандай, пациентте бұрын протезделген механикалық қақпақша   болған, сондықтан жүрекке ашық қол жеткізгеннен кейін дәрігерлер протездік жақтауды қалдырып, қақпақшаның механикалық жармасын алып тастады. Оған жаңа биологиялық транскатетер қақпақшаны имплантацияланды.

Процедура 3-4 минуттан аспайды, ал қақпақшаны хирургиялық жолмен қайта протездеудің дәстүрлі әдісі бірнеше сағатқа созылуы мүмкін.

Осыдан кейін дәрігерлер пациенттің жүрегіне LVAD «сорғысын» орнатты және операция қауіпсіз аяқталды.

Біздің клиниканың 60 жастағы пациентіндегі ұқсас оқиға — жүректің жиырылу функциясы төмендеген жұмыс істемейтін қақпақша. Алайда, оның жағдайы бұрынғы пациенттерден айырмашылығы, оның бұрын имплантацияланған қақпақшасы да, кальцинозы да болмағандықтан қиындады – TAVI технологиясы бойынша қақпақшаны бекітетін жер болмады.

Содан кейін дәрігерлер қақпақшаның  орнына тек 3 тігісті пайдаланып тірек сақинасын (қақпақша  жеткіліксіздігін хирургиялық емдеу үшін қолданылады) орнатуға шешім қабылдады және оған TAVI имплантацияланды. Бұл әдіс операцияның ұзақтығын барынша қысқартты, осылайша бар тәуекелдерді айтарлықтай төмендетті. Пациент бүгінгі күнге дейін толық қалпына келді және өзін жақсы сезінеді. Жаңа даму жүрек функциясының созылмалы жеткіліксіздігі бар науқастарды емдеу әдістерін зерттеуге арналған инновациялық жобаның негізін қалады.

Жалпы алғанда, Жүрек Орталығының дәрігерлері 11 пациентке TAVI орнатудың осы инновациялық гибридті әдісін қолданды.

Сонымен қатар, дәрігерлер қазір инженерлермен бірлесіп TAVI технологиясын оны қолдану көрсеткіштерін кеңейту үшін қалай толықтыруға болатынын ойластыруда. Осылайша, аз инвазивті әдісті қолдануға болатын қақпақша патологиясы бар пациенттердің  ауқымы әлдеқайда кеңейеді.

Жүрек Орталығының баспасөз қызметі